Biedronka azjatycka (Harmonia axyridis) to pochodzący z Azji gatunek chrząszcza z rodziny biedronkowatych (Coccinellidae). Przez około 20 lat rozprzestrzenił się w obydwu Amerykach i Europie. W Polsce jest gatunkiem inwazyjnym, stwierdzonym po raz pierwszy w 2006 w Poznaniu. W mediach nazywana jest też arlekinem, harlekinem (od angielskiej nazwy Harlequin ladybug).
Występowanie w Polsce
W Polsce udokumentowano pojawienie się Harmonia axyridis we wrześniu 2006 w Poznaniu-Ogrodach i w październiku tego samego roku w Mokrzu koło Wronek, a później w Zielonej Górze, we Wrocławiu i na Mazowszu. Prawdopodobnie rozprzestrzeniła się w zachodniej części Polski. Wschodnią granicą zasięgu w 2007 był Dziekanów Leśny pod Warszawą.
W 2008 zaobserwowano jej masowe wystąpienia w Gdańsku. Pojawiła się również na południowym wschodzie Polski – we wrześniu 2009 r. zaobserwowano ją w Lublinie a w 2010 roku odnotowano obecność w Olsztynie. Pod koniec 2011 pojawiła się w masowych ilościach na Górnym Śląsku. W 2020 odnotowano jej występowanie w całej Polsce.
Biedronka polska, a azjatycka
Różnica pomiędzy biedronką azjatycką a polską siedmiokropką (Coccinella septempunctata) jest zauważalna, choć nie zawsze oczywista. Polska siedmiokropka ma czerwone pokrywy skrzydeł z siedmioma czarnymi plamami, a jej przedplecze jest czarne z białymi plamkami po bokach. W przypadku azjatyckiej odpowiedniczki za główne różnice w wyglądzie odpowiada liczba plam na pokrywach pomarańczowych skrzydeł (jest zmienna), a dodatkowo przedplecze ma charakterystyczne białe “M” lub “W”.
Rozpoznanie biedronki siedmiokropki i ochrona przed preparatami zwalczającymi jest kluczowa, ponieważ są one owadami pożytecznymi i pomagają zwalczać np. szkodniki ogrodowe, jakimi są mszyce.
Uciążliwa dla ludzi
Uciążliwą dla człowieka substancją wydzielaną przez stawy udowo-goleniowe biedronki jest żółta hemolimfa, a dokładniej metoksypyrazyny. Wydzielina ta jest wystrzykiwana z tzw. gruczołów obronnych biedronek w przypadku zagrożenia lub przy zgnieceniu chrząszcza. Pozostawia trwałe plamy na przedmiotach.
Częściej niż w przypadku innych biedronek odnotowano przypadki ukąszeń ludzi, u niektórych osób stwierdzono reakcje alergiczne dotyczące skóry i dróg oddechowych.
Substancje odstraszające
Dobrze w tej roli sprawdzi się ocet, olejek pomarańczowy, kamfora czy mentol, a dla wzmocnienia efektu odstraszającego można na parapetach okien ułożyć skórki z cytryny. Biedronki azjatyckie nie znoszą bowiem zapachu kwaśnych owoców i działa on na nie odstraszająco.