Eukaliptus tęczowy (Eucalyptus deglupta) jest jedynym gatunkiem eukaliptusa, który naturalnie występuje na półkuli północnej. To niezwykłe drzewo, którego kora mieni się kolorami tęczy, porasta lasy deszczowe w Papui Nowej Gwinei, Indonezji i Filipinach. Rozpowszechniono go w wielu krajach o ciepłym klimacie jako roślinę ozdobną i jednocześnie surowiec drzewny.
Po raz pierwszy gatunek został opisany w 1850 roku przez Carla Ludwiga Blume’a.
Hodowla eukaliptusa tęczowego
Eukaliptus tęczowy, chociaż rozpowszechniony na świecie, dla nas jest unikatem. W Polsce roślinę można uprawiać w domu. Nie jest aż tak efektowna, co egzemplarze rosnące i uprawiane w krajach tropikalnych, ale atutów jej z pewnością nie brakuje. Pamiętajmy jednak, że w uprawie doniczkowej drzewko osiągnie ponad 2 m wysokości, a jego ozdobą będą głównie liście.
W dobrych warunkach może zakwitnąć. Nie należy spodziewać się jednak „tęczowego” wybarwienia pnia, gdyż spotykany jest on jedynie w warunkach naturalnych i w przypadku starszych drzew.
Eukaliptus tęczowy preferuje stanowiska słoneczne. Podłoże powinno być stosunkowo żyzne, wilgotne do podmokłego. Ze względu na kraj pochodzenia roślina nie jest mrozoodporna. Sadzony jest jako roślina ozdobna w krajach tropikalnych i subtropikalnych.
Bajeczna tęcza
Eukaliptus tęczowy to strzeliste i potężne, dorastające nawet do około 60 metrów (a więc dwukrotnie wyższe niż sosna pospolita) wysokości drzewo, o stosunkowo rozłożystej koronie. Cechą charakterystyczną dla tego gatunku eukaliptusa, od której bierze swoją nazwę, jest intensywnie kolorowa kora, w różnych odcieniach brązu, zieleni, czerwieni i niebieskiego.
Drzewo sprawia wrażenie jakby zostało celowo pomalowane w jaskrawe, pionowe pasy. Taki efekt powstaje dzięki temu, że eukaliptus złuszcza fragmenty kory w różnym okresie. Najświeższe miejsca są intensywnie zielone, które pod wpływem warunków atmosferycznych ulegają przebarwieniu, przez niebieski, fioletowy do czerwonego i brązowego.
Eukaliptus tęczowy jest żywym dowodem na to, że natura jest niesamowita i potrafi nas wielokrotnie zaskakiwać. To “ekspresjonistyczne” drzewo mogłoby być wspaniałą, niezmienioną komputerowo, scenerią do filmów science-fiction, takich jak “Avatar” James’a Cameron’a.
Liście i kwiatostany
Eukaliptus tęczowy jest rośliną zimozieloną, a jego kilkunastocentymetrowe, zielone liście są lancetowate i skórzaste, z wyraźnie zaznaczonym nerwem środkowym. Identycznie jak u innych gatunków eukaliptusa, tak i liście eukaliptusa tęczowego są intensywnie pachnące.
Kwiatostany eukaliptusa tęczowego zazwyczaj tworzą okazałe, zwarte grona. Pojedyncze, szczeciniaste kwiaty są w odcieniach kremowych, z jasno żółtym środkiem. Występują na eukaliptusie w ciągu roku okresowo. Owoce natomiast są niepozorne, przypominające swoim wyglądem zielone jagody.
Zastosowanie eukaliptusa tęczowego
W cieplejszych krajach, ze względu na swoje niezaprzeczalne walory estetyczne, eukaliptus tęczowy jest często spotykaną ozdobą wielu ogrodów i parków. W tym celu uprawia się go m.in. w południowych obszarach USA.
Z kolei na Filipinach i wielu innych krajach zakłada się plantacje pod kątem produkcji pulpy, z której wyrabia się papier. Takie uprawy są znane od lat 40-tych poprzedniego wieku.
Eukaliptus tęczowy jest jednym z gatunków drzew najszybciej rosnących na Ziemi. Jednocześnie do prawidłowego rozwoju potrzebuje bardzo dużych ilości wody. W Afryce wykorzystuje się go więc do likwidacji terenów bagiennych, co niewątpliwie przyczynia się do zmniejszenia występowania rozległych siedlisk sprzyjającym namnażaniu komarów. Rozwiązanie to stanowi skuteczną i naturalną walkę z najczęściej spotykaną na świecie chorobą zakaźną, jaką jest malaria.