Większość roślin doniczkowych to rośliny egzotyczne, które nie tolerują niskich temperatur i nawet krótkotrwałe zetknięcie z zimnym powietrzem może im poważnie zaszkodzić. Sytuacją, podczas której może dojść do przemarznięcia rośliny jest chociażby chwilowe otwarcie okna w celu przewietrzenia mieszkania czy niesienie niezabezpieczonej rośliny ze sklepu do samochodu.
Sprawdź, jak chronić rośliny doniczkowe przed mroźnym powietrzem.
Droga sklep-dom
Będąc na zakupach, zdarza nam się działać pod wpływem impulsu i taką spontaniczną decyzją może być zakup rośliny doniczkowej np. w markecie na dziale ogrodniczym. Rośliny, w celu ich najlepszej ekspozycji, są ustawiane w pobliżu źródeł światła, emitujących ciepło. Zabranie jej i przeniesienie w niskiej temperaturze do samochodu może być dla niej szokiem termicznym i z pewnością roślina to odchoruje w mniejszym lub większym stopniu. Dodatkowym stresem dla niej jest nagła zmiana miejsca.
Jak temu zapobiec? Wystarczy poprosić pracowników sklepu o karton tekturowy (zazwyczaj nie ma z tym żadnego problemu, a już na pewno nie w dużych marketach, gdzie zawsze jakiś pusty karton się znajdzie) lub przynieśmy go ze sobą. Jeśli na sklepie jest deficyt wolnych pudeł, można poszukać np. tektury falistej. Dobrym rozwiązaniem jest okrycie rośliny kocem, o ile przyniesiemy go ze sobą w celu owinięcia sadzonki lub ewentualnie koc był również celem zakupów.
Pamiętajmy, że ofoliowanie rośliny (lub owinięcie jej w papier) w zasadzie nic nie daje – taki materiał nie jest dobrym izolatorem od mrozu.
Dobrym pomysłem może być również przeparkowanie samochodu w takie miejsce, które maksymalnie skróci nam spacer z nową rośliną do samochodu. Nie łudź się, że będziesz niósł roślinę „tylko trochę” – wystarczy dosłownie chwila, mroźny podmuch wiatru, aby roślina przemarzła.
Więcej o prawidłowym transporcie i zabezpieczeniu rośliny znajdziesz we wpisie Transport roślin.
Jak rozpoznać przemarznięcie?
Dla roślin, które nie są przystosowane do chłodu, nawet chwilowy spadek temperatury poniżej 0 stopni Celsjusza może prowadzić do zamarzania wody w komórkach roślinnych, co powoduje ich rozerwanie (czyli zniszczenie).
Bardziej narażone na przemarzanie zimą są gatunki roślin doniczkowych o liściach gładkich, mięsistych i delikatnych (np. storczyki) niż te o liściach skórzastych, owłosionych i pokrytych woskiem.
Pierwszym niepokojącym objawem przemarznięcia rośliny są plamy na liściach. Jeśli je zauważysz zastanów się, czy roślina nie stoi np. przy często otwieranym oknie lub czy jest ono dobrze uszczelnione. Sprawdź też, czy liście nie dotykają zimnej szyby.
Objawy przemarznięcia
Najczęściej przemarznięcie rośliny objawia się pojawieniem plam na liściach oraz pędach z tej strony rośliny, z której zimne powietrze dochodziło.
Plamy te, znajdujące się często w okolicach krawędzi liści, są zazwyczaj nieregularne i mają kolor od jasnożółtego do brązowego. Kiedy roślina przemarznie mocniej, wtedy więdnie (traci turgor), a jej liście i pędy ciemnieją i stają się szkliste (podobne do liści podczas procesu gnicia). Taka roślina bardzo szybko zamiera.
Co możesz zrobić?
W przypadku nieszczelności okna wystarczy położyć zwinięty koc na parapecie, na którym stoją rośliny lub zamontować odpowiednie uszczelki wokół całego okna. Dobrą izolacją od szyby okiennej jest także styropian, którego detaliczną ilość (np. jeden prostokątny arkusz) można zakupić w markecie, na dziale budowlanym.
Jeżeli jednak powodem wpływania zimnego powietrza do pomieszczenia nie jest nieszczelność okien, tylko np. częste wietrzenie mieszkania – musisz koniecznie przenieść sadzonki z dala od często otwieranego lub uchylanego okna.
Jak uratować przemarzniętą roślinę?
W przypadku zauważenia na liściach rośliny pierwszych objawów przemarznięcia (np. żółte, brązowe plamy na liściach), należy zdecydowanie usunąć liście. Nie żałuj porażonych liści nawet, gdyby wiązało się to z wycięciem niemal wszystkich. Czasem to jedyny sposób, by uchronić całego kwiatka przed chorobą i całkowitym jego zniszczeniem. Roślina z czasem się zregeneruje, wypuści nowe liście i odzyska swój piękny wygląd.
Kolejnym krokiem, jeśli do przemarznięcia doszło wskutek np. wietrzenia mieszkania, jest zmiana miejsca z dala od podmuchów zimnego powietrza. Czasem skuteczne może okazać się choćby oddzielenie rośliny od zimnego okna wiszącą tam firanką lub zabezpieczenie dolnej krawędzi okna zwiniętym kocem.
Regeneracja rośliny to próba cierpliwości – powrót do zdrowia i dawnej kondycji może zająć roślinie nawet kilka miesięcy.
Może okazać się, że roślina odżyje dopiero na wiosnę, gdzie z każdym kolejnym dniem będzie otrzymywać większą dawkę światła dziennego.
Jeżeli chcesz wzmocnić swoje rośliny możesz zastosować stymulatory wzrostu roślin. Są to preparaty wspomagające regenerację i pobudzające roślinę do wzrostu. Dzięki nim rośliny stają się bardziej odporne na czynniki stresogenne i niekorzystne dla zdrowia, a także na choroby i szkodniki. Możesz wykorzystać w tym celu Asahi SL do rozpuszczania w wodzie, lub gotowy do oprysku preparat Chikos.
Preparat biologiczny, ograniczający porażenie przez choroby grzybowe – Fungi-Limit to również dobra inwestycja, gdyż osłabione przemarznięciem rośliny są bardzo podatne na infekcje grzybowe. Preparat wspiera również prawidłowy wzrost i regenerację roślin.