W obecnych czasach, szczególnie przy szeroko omawianym problemie smogu i pandemii koronawirusa, jakość powietrza jest przez nas coraz częściej brana pod uwagę. Mamy coraz większą świadomość o zagrożeniach związanych z zanieczyszczonym powietrzem i możliwościach, z których możemy skorzystać, aby poprawić nasze zdrowie i codzienne samopoczucie.
Przekonaj się więc, czym różni się jonizator powietrza od oczyszczacza powietrza z jonizatorem i/lub nawilżaczem.
Czym jest jonizacja powietrza?
W celu lepszego zrozumienia czym jest i jak przebiega zjawisko jonizacji, przypomnijmy czym jest jon. Jest to atom (lub grupa atomów), naładowany dodatnio lub ujemnie, poszukujący w swoim otoczeniu cząstki o przeciwnym ładunku. Zazwyczaj atomy lub cząsteczki posiadają taką samą ilość protonów oraz elektronów, wobec czego są obojętne elektrycznie.
Istnieją jednak atomy, w których liczba protonów jest mniejsza od liczby elektronów (jony ujemne, aniony), jak i te zawierające więcej protonów niż elektronów (jony dodatnie, kationy).
Jonizacja powietrza najprościej mówiąc jest to oczyszczanie powietrza z jonów dodatnich, jednocześnie wzbogacając je jonami ujemnymi.
W środowisku naturalnym zjonizowane powietrze występuje np. w okolicach wodospadów, w lasach czy po burzy. Charakterystyczne rześkie powietrze to efekt rozrywania cząsteczek wody, których samotne kationy wodoru i aniony tlenu krążą w powietrzu, dążąc do przyłączenia się do cząsteczki wody.
Proces określany jako efekt Lenarda sprawia, iż podczas rozrywania się kropelek wody mniejsze z rozerwanych części zostają naładowane ujemnie, natomiast większe dodatnio. Mniejsze kropelki dyfundują (rozprzestrzeniają się i przenikają) na większą odległość, tworząc przestrzenną przewagę ładunku ujemnego.
Dla przykładu, koncentracja jonów ujemnych w cm3 jest najwyższa w bliskości wodospadu (95 000 – 450 000), najniższa natomiast w pomieszczeniach zamkniętych np. biuro (40 – 100).
Jonizacja a zdrowie
Człowiek, codziennie wdycha około 12 m3 powietrza. Od tego, jakim powietrzem oddychamy zależy nasze codzienne samopoczucie oraz zdrowie.
Jony dodatnie wytwarzane są przez urządzenia elektroniczne określane potocznie jako elektrosmog. Nadmiar jonów dodatnich sprzyja rozwojowi mikroorganizmów (takich jak grzyby, roztocza i bakterie), w wyniku czego może towarzyszyć nam gorszy, depresyjny nastrój oraz z czasem – ujawnienie się chorób przewlekłych i alergii. Przewaga niekorzystnych jonów wpływa również negatywnie na jakość naszego snu – jest on płytszy, krótszy i częściej przerywany, co z kolei może powodować chroniczne zmęczenie i niedotlenienie.
Dlatego też, podstawową funkcją jonizatorów jest produkowanie ujemnych jonów. Powstawanie ujemnie naładowanych jonów jest niezwykle istotne w kontekście neutralizowania jonów dodatnich, których niestety nie brakuje w naszych domach (wg najnowszych statystyk już co czwarty Polak deklaruje alergię na kurz i roztocza).
Udowodniono, że jonizator powietrza (a jeszcze lepiej oczyszczacz powietrza z jonizatorem) działa niezwykle pozytywnie i wspomaga tradycyjne środki lecznicze i terapie przy wielu alergiach oraz przewlekłych chorobach fizycznych i psychicznych , tj.: astma, przewlekłe zapalenie oskrzeli, krtani i zatok, nadciśnienie, migrena, problemy metaboliczne, bezsenność czy chroniczne zmęczenie lub depresja.
Jonizator vs. oczyszczacz powietrza
Jak wspomnieliśmy już wyżej, uwalniane przez jonizator ujemne jony unieszkodliwiają wiele zanieczyszczeń. Jednak ich skuteczność w warunkach codziennego użytku nie jest zbyt wysoka. O ile poradzą sobie całkiem nieźle z substancjami krążącymi w powietrzu, o tyle w przypadku zanieczyszczeń ukrytych w różnych powierzchniach, ich skuteczność wyraźnie spada.
Czas pracy jonizatora potrzebny do osiągnięcia zadowalającego nas efektu jest również bardzo długi (kilkanaście do kilkudziesięciu godzin).
Prym w oczyszczaniu i jonizacji powietrza wiedzie oczyszczacz powietrza z jonizatorem, który wymusza wydajną cyrkulację powietrza w zamkniętym pomieszczeniu. Należy podkreślić, że skuteczność procesu jonizacji jest nieporównywalnie większa w przypadku cyrkulacji powietrza niż bez niej oraz zastosowanie właściwego filtra, tj. HEPA i węglowego.
Kiedy warto?
Naturalnym oczyszczaczem powietrza są głównie rośliny doniczkowe, w szczególności: Skrzydłokwiat (Spathiphyllum), Rapis wyniosły (Rhapis excelsa), Bluszcz pospolity (Hedera helix), Paprotka (Nephrolepis exaltata), Dracena obrzeżona (Dracaena marginata), Epipremnum złociste (Epipremnum aureum) i Sansewieria (Sansevieria trifasciata). Zbawienne na nasze zdrowie działanie roślin, można a nawet trzeba wspomóc techniką, a dokładniej oczyszczaczem powietrza z funkcją jego jonizowania.
Oczyszczacz z funkcją jonizacji powietrza jest szczególnie rekomendowany w pomieszczeniach ze sprzętem elektronicznym (komputery, TV, drukarki), silnie emitującym niekorzystne dla nas jony dodatnie. W pomieszczeniach tych wytwarzane jest ciepło oraz pole magnetyczne, co skutkuje nadmiernym gromadzeniem się kurzu oraz szkodliwych zanieczyszczeń przenoszonych wraz z powietrzem. Postawiony obok silnych źródeł pola elektrostatycznego (działające telewizory, monitory) oczyszczacz z jonizatorem jest w stanie znacząco zmniejszyć napięcie strumienia ładunków dodatnich.
Zakup jonizatora powietrza zaleca się także alergikom, którzy dzięki oczyszczaniu i jonizacji powietrza, w znacznym stopniu ograniczą niepożądane objawy większości alergii, tj. pieczenie i łzawienie oczu, katar czy podrażnienie skóry i błon śluzowych (w tym przypadku zalecana jest dodatkowa funkcja – nawilżanie powietrza).
Warto zaznaczyć, że jonizator nie działa identycznie jak nawilżacz powietrza. Nie wszystkie jonizatory mają opcję nawilżania powietrza – i odwrotnie: decydując się na zakup nawilżacza powietrza, nie ma gwarancji dodatkowej jonizacji.
Wybierając jonizator, warto wziąć pod uwagę np. wielkość mieszkania. Przy małym metrażu dobrze sprawdzą się jonizatory stacjonarne, które produkując jony ujemne, wypuszczają je jednostajnym strumieniem w powietrze. W większych mieszkaniach lepiej sprawdzą się jonizatory mobilne, które poruszając się, rozprowadzają dobroczynne jony po całym metrażu.
Ponadto, używanie jonizatorów rekomendowane jest w placówkach medycznych, edukacyjnych, publicznych (biurach, szpitalach, salach edukacyjnych, salonach gier komputerowych, itd.).
Zalecane jest także używanie jonizatorów w szczególności na dolnych piętrach bloków mieszkalnych, gdzie występuje największa koncentracja zanieczyszczeń.
Jonizacja jest szkodliwa? Mit!
Jednym z najczęstszych argumentów przeciwników jonizatorów powietrza jest efekt uboczny ich działania, jakim jest wytwarzanie się ozonu (O3). O ile urządzenia starej generacji mogły generować niebezpieczne ilości ozonu, o tyle lata badań sprawiły, iż obecnie proces ten został znacznie zminimalizowany.
Najnowsze modele jonizatorów generują znikome ilości ozonu. Producenci oczyszczaczy deklarują zaś, iż przy nieprzerwanej, 8-10 godzinnej pracy urządzenia, ilość ozonu w pomieszczeniu nie przekracza 0,05 ppm (dopuszczalne stężenie ozonu w miejscu pracy wynosi 0,1 mg/m³).
Ponadto, aby nie doszło do wtórnego zanieczyszczenia powietrza i aby jonizacja przebiegała efektownie, zanieczyszczenia znajdujące się na filtrze wewnątrz jonizatora, należy okresowo usuwać (zwykle ręcznie), specjalistycznym do tego płynem.
Warto wiedzieć, że zarówno nadmiar jonów dodatnich w stosunku do jonów ujemnych w powietrzu jak i nadmiar jonów ujemnych w stosunku do jonów dodatnich, może niekorzystnie wpływać na stan naszego zdrowia. W związku z powyższym istotne jest, aby zachować względną równowagę zawartości jonów ujemnych i dodatnich w powietrzu, tak abyśmy czuli się zrelaksowani i jednocześnie funkcjonowali prawidłowo.