Liście opadające masowo w okresie jesiennym mogą stanowić pewien problem, szczególnie jeśli w ogrodzie występuje duża liczba drzew i krzewów.
Zalegające na ziemi martwe liście należy zebrać a potem w odpowiedni sposób utylizować. Jednym z najefektywniejszych sposobów recyklingu i ponownego wykorzystania w ogrodzie materiałów ekologicznych jest kompostowanie i produkcja ziemi liściowej.
Ziemia liściowa a kompost
Ziemia liściowa to podłoże jednorodne, powstające wskutek rozkładu liści drzew i krzewów ozdobnych oraz owocowych. Przy właściwej produkcji ma przyjemny, ziemisty zapach i ciemnobrunatną barwę. W przeciwieństwie do tradycyjnego kompostu, powstającego z różnych odpadów, ziemia liściowa ma mniejszą zawartość składników pokarmowych. Zawiera przede wszystkim węgiel – główny budulec blaszek liściowych. Dlatego w mniejszym stopniu stosuje się ją do bezpośredniego zwiększenia żyzności gleby.
Jest natomiast świetnym dodatkiem do podłoża, który poprawia jego strukturę, zwiększa zwięzłość, zdolność do magazynowania wody i składników pokarmowych. Podłoże jest bardziej „pulchne”, a rosnące w nim rośliny rzadziej cierpią na niedostatek wody.
Zastosowanie
Ziemia liściowa może posłużyć jako alternatywa dla torfu ogrodniczego oraz spulchniacz do gleby – mieszając ją z normalną ziemią poprawimy jej przepuszczalność. Może również stanowić rodzaj ściółki – gleba liściowa doskonale zatrzymuje wilgoć. Dzięki temu ograniczymy parowanie wody z gleby i zapobiegniemy wysuszaniu roślin w okresie letnim.
Ziemię liściową można wykorzystać także jako podłoże do wysiewu nasion – wystarczy zmieszać ją pół na pół z kompostem, aby zyskać ziemię idealną do kiełkowania roślin.
Czy wiesz, że...
Liście roślin, które nie opadają na zimę, najczęściej są pokryte cienką, woskową powłoką. Przez to w kontakcie z wodą mogą się sklejać, utrudniając tym samym dostęp powietrza i spowalniając proces przetwarzania materii organicznej. Proces kompostowania może zatem trwać dłużej lub wcale nie dojść do skutku, gdyż liście po prostu zgniją.

Gatunki drzew
Ziemię liściową najlepiej przygotować z liści następujących gatunków drzew: brzozy, grabu, jesiona, lipy, wiąza, wierzby oraz drzew i krzewów owocowych. Co jednak ważne, nie wszystkie liście kwalifikują się do przetworzenia na nawóz. Warto pamiętać, że do kompostowania nadają się jedynie liście całkowicie zdrowe, bez żadnych oznak chorób czy działalności szkodników.
Warto zapamiętać, że najdłuższym czasem rozkładu cechują się liście twarde, np. pochodzące z dębu, gruszy, olchy czy orzecha włoskiego. Wskazane jest, aby kompostować je w oddzielnym zbiorniku, aby nie spowalniały rozkładu reszty. Istotnym faktem jest to, że liście orzecha zawierają składnik zwany juglonem, który może zaszkodzić niektórym roślinom. Wykonanym z nich kompostem można odżywiać tylko te gatunki, które są na niego odporne – np. tuję czy czerwoną porzeczkę.
Jak to zrobić?
Pierwszym krokiem jest zebranie liści na jedną stertę i wybrania z nich wszystkich zanieczyszczeń, takich jak gałęzie czy kamyki. Zgrabione liście najlepiej rozdrobnić (np. przy użyciu kosiarki), żeby szybciej się rozkładały (proces rozkładu trwa ok. 6 miesięcy), ale nie jest to konieczne. Dobrze jest, kiedy liście są wilgotne. Liście należy ułożyć w pryzmach o warstwach nie wyższych niż 20 cm. Należy przełożyć je warstwami świeżej gleby lub kompostu i podlać wodą, a następnie całość przykrywamy na koniec folią.
Ziemię liściową możemy także przygotowywać w foliowych workach. Należy wtedy wsypać do nich liście z niewielką ilością ziemi, następnie przedziurawić je w kilku miejscach i podlać. Co pewien czas sprawdzajmy, czy proces przebiega poprawnie, a gleba jest wilgotna.